Επιστροφή στα θρανία. Κάποια παιδιά επιστρέφουν χαρούμενα, άλλα ελαφρώς κατσούφικα γιατί θα ήθελαν λίγες διακοπές παραπάνω. Υπάρχουν όμως και κάποια παιδιά που επιστρέφουν με μεγάλη δυσκολία, η προσαρμογή τους θα διαρκέσει περισσότερο, ίσως και όλη τη χρονιά. Είναι παιδιά που μπορεί να αγαπούν την μάθηση, να έχουν ανάγκη την συναναστροφή αλλά να μην ξέρουν πώς να την κερδίσουν. Αυτά είναι τα αυτιστικά παιδιά.
Το άρθρο αυτό αναφέρεται στους “μικρούς πρίγκηπες” που έχουν έρθει από έναν άλλο πλανήτη και δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον δικό μας. Πριν βιαστείτε να κλείσετε το άρθρο θεωρώντας ότι δεν σας αφορά καθώς δεν έχετε αυτιστικό παιδί θα σας πω ότι αυτό το άρθρο είναι κυρίως για εσάς. Αν θέλουμε ένα σχολείο προσβάσιμο στον Αυτισμό και, εν συνεχεία, μια κοινωνία προσβάσιμη και ανοιχτή, πρέπει να κατανοήσουμε, είτε εμπλεκόμαστε άμεσα είτε όχι, τί είναι ο Αυτισμός, γιατί συμβαίνουν κάποιες συμπεριφορές και πως θα μπορούσαμε να κάνουμε τον κόσμο μας λίγο πιο ασφαλή και λειτουργικό.
O Wenn Lawson, ενήλικας αυτιστικός αναφέρει: «Αρχικά ενδιαφερόμουν για το σχολείο, αλλά καθώς άρχισα να μπλέκω σε μπελάδες και να μην καταλαβαίνω τι συμβαίνει γύρω μου, το σχολείο έγινε εφιάλτης. Συχνά οι συμμαθητές μου μου φέρονταν άσχημα. Ήθελα ο κόσμος να σταματήσει στις στιγμές που ήμουνα με τον σκύλο μου. Αυτό άλλαξε όταν τελείωσα το σχολείο και πήγα στο κολέγιο. Ωστόσο, νομίζω ότι άλλαξε γιατί εγώ είμαι πιο καλός στα ακαδημαϊκά παρά στα κοινωνικά και στη σχολή βρήκα ανθρώπους πιο πολύ σαν εμένα, που ενδιαφέρονταν να μελετάνε.»
Τι είναι όμως αυτό που κάνει ένα σχολείο “εφιάλτη” για αυτά τα παιδιά;
Σύμφωνα με την Εθνική Αυτιστική Κοινότητα της Αγγλίας, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την φοίτηση ενός αυτιστικού. Ας τους δούμε λίγο πιο αναλυτικά:
Οι αυτιστικοί χρειάζονται τη ρουτίνα ώστε να νοιώθουν ασφαλείς και να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους. Ωστόσο, στο σχολείο υπάρχουν ώρες μη δομημένες, όπως το διάλειμμα, γεγονός που τους αποσυντονίζει.
Ακόμα, οι αυτιστικοί χρειάζονται περισσότερο χρόνο να επεξεργαστούν πληροφορίες. Στις τυπικές τάξεις του σχολείου, όμως, αυτός ο χρόνος δεν δίνεται.
Επιπρόσθετα η κοινωνικοποίηση και η επικοινωνία με συνομήλικους τούς είναι εξαιρετικά δύσκολη ως επακόλουθο μπορεί συχνά να αποτελέσουν στόχο κοροϊδίας ή και bullying .
Μερικοί αυτιστικοί έχουν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τα οποία τους αποσπούν την προσοχή και δεν τους επιτρέπουν να συμμετέχουν ανεπηρέαστοι στο σχολικό πρόγραμμα. Γνωρίζουν εξαιρετικά πολλές πληροφορίες για τα ιδιαίτερα αυτά ενδιαφέροντά τους. Εντούτοις, για ό,τι δεν αποτελεί κίνητρο για αυτούς, η μάθηση γίνεται δύσκολη. Κάποτε ένας αυτιστικός μαθητής μου μοιράστηκε μαζί μου: «έχεις μπροστά σου έναν εννιάχρονο που γνωρίζει τα πάντα για τις χημικές αντιδράσεις και δεν έχει ιδέα πώς να δέσει τα κορδόνια του».
Επιπρόσθετα, οι αυτιστικοί δυσκολεύονται να επεξεργαστούν και να διαχωρίσουν τις αισθητηριακές πληροφορίες που λαμβάνουν. Σύμφωνα με τον αυτιστικό ψυχολόγο Wenn Lawson: «Στην τάξη μπορούσα πολύ εύκολα να παρασυρθώ από διάφορα ερεθίσματα. Μπορεί να ήταν βήχας ενός παιδιού, ένα λεωφορείο που πέρασε έξω στον δρόμο, ένα πουλάκι που κελαηδούσε ή απλά δικές μου σκέψεις όπου προσπαθούσα να επεξεργαστώ μια προηγούμενη συζήτηση».
Όλες οι παραπάνω δυσκολίες μπορούν να προκαλέσουν άγχος, ανασφάλεια, προκλητική συμπεριφορά ή να οδηγήσουν σε έντονα ξεσπάσματα θυμού.
Κατανοούμε, συνεπώς, ότι ένα αυτιστικό παιδί δεν είναι κακομαθημένο ή χειριστικό. Οι μη κοινωνικές του συμπεριφορές προκύπτουν από την δυσκολία του να ελέγξει το περιβάλλον του και να νοιώθει ασφαλής σε αυτό.
Πώς μπορούμε όμως να βοηθήσουμε, ο καθένας από την δική του μεριά για την ομαλότερη προσαρμογή τους στο σχολείο;
H Εθνική Κοινότητα Αυτιστικών της Αγγλίας προτείνει:
Να χρησιμοποιούμε όσον το δυνατόν περισσότερες ρουτίνες συμφωνημένες με το παιδί.
Να προετοιμάζουμε το παιδί για τυχόν αλλαγές στη ρουτίνα του.
Να χρησιμοποιούμε οπτικά βοηθήματα για να κατανοούν καλύτερα τη ρουτίνα τους.
Να απλοποιούμε την επικοινωνία μας και να τους δίνουμε λίγο περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστούν τις πληροφορίες.
Να σκεφτούμε πώς μπορούμε να κάνουμε το περιβάλλον της τάξης λιγότερο διασπαστικό.
Να βοηθήσουμε τα υπόλοιπα παιδιά να κατανοήσουν και να αποδεχθούν τον αυτισμό.
Να σκεφτούμε έναν τρόπο να εντάξουμε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κάθε αυτιστικού μαθητή στην διαδικασία της μάθησης.
Να κρατάμε ένα ημερολόγιο για την συμπεριφορά τους όπου θα καταγράφουμε τι πυροδότησε την συμπεριφορά και ποιες ήταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες πριν την έκρηξη αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ηρέμησε.
Αν, παρά τις προσπάθειες μας να περιορίσουμε τους στρεσογόνους παράγοντες του σχολικού περιβάλλοντος, δεν αποτρέψουμε κάποια έκρηξη τότε, σύμφωνα με την αυτιστική Temple Grandin, το παιδί πρέπει να κάνει ένα διάλειμμα και να απομακρύνεται από την φασαρία μέχρι να ηρεμήσει.
Κλείνω αυτό το άρθρο με την ελπίδα πως σύντομα η συμπεριφορά των αυτιστικών θα αρχίσει να γίνεται περισσότερο κατανοητή από όλους μας ώστε οι εμπλεκόμενοι με την εκπαίδευση, ειδικοί και μη, γονείς και εκπαιδευτικοί να μπορέσουμε να χτίσουμε ένα προσβάσιμο σχολείο, όπου κάθε μαθητής θα είναι ξεχωριστός για τα μοναδικά του ταλέντα και χαρίσματα.
Ορειάνου Νικολέττα
Λογοθεραπεύτρια - Ιπποθεραπεύτρια
Comentarios